معرفی جاذبه های گردشگری

موزه مردم شناسی اردبیل در محل حمام تاریخی آقانقی (ظهیرالاسلام) در میدان عالی قاپو ابتدای خیابان سعدی اردبیل قرار دارد. در این محل علاوه بر نمایش 33 نوع مجسمه با پوشش محلی مردم استان اردبیل، آثار و دست نوشته های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه جمع آوری و عرضه شده است.

این حمام را شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا نمود و 200 سال بعد بخش هایی به آن اضافه شد. در زمان قاجار فردی به نام آقانقی مؤتمن الرعایا این حمام را خریداری و بازسازی نموده و به همین جهت است که این حمام به نام هر دو نفر نامیده می شود. در سال 1378 خورشیدی این حمام توسط میراث فرهنگی خریداری شد و بعد از انجام بازسازی های لازم، به موزه مردم شناسی اردبیل تبدیل شد.

ورودی موزه مردم شناسی اردبیل از رختکن آغاز شده و به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم میشود، رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد از جمله قسمت های این حمام است که در حال حاضر در بخش های مختلف آن اشیای قدیمی به نمایش گذاشته شده است.

بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع در میدان عالی قاپو اردبیل و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی پس از وفات وی در سال 735 ه.ق به وسیله فرزند وی صدرالدین موسی پایه گذاری شد و سپس در طول ایام پس از شروع حکومت صفویه با توجه به ارادت خاصی که پادشاهان صفوی نسبت به جد خود داشتند واحدهایی بصورت بخش های الحاقی به مجموعه قبلی اضافه شد. این بنای عظیم شامل گنبد الله الله، گنبد جنت سرا، دارالمتولی، قندیل خانه، حرم سرا و … می باشد.
یکی از موارد منحصربه فرد آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی این است که حاوی ده ها اثر بدیع در مضامین مختلف رشته های هنری است که می توان به عالی ترین نوع کاشی کاری معرق و مقرنس و گچبری کتیبه های زیبا و نفیس و خط خطاطان بزرگ دوره صفوی (میر عماد، میر قوام الدین، محمد اسماعیل و…) منبت های ارزنده، نقره کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و تنگ بری و غیره اشاره کرد.
مرمت های انجام شده در بنا عبارت از ازاره چوبی مربوط به صد سال قبل، پایه سنگی ازاره بیرونی بنا و مرمت کاشیکاری بیرونی گنبد مربوط به ۱۳۲۰ (هـ . ق) و تعمیرات اساسی ضریح چوبی مربوط به سال ۱۳۶۱ (هـ . ش) است.
فرش منحصربفرد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی که سال ها زینت بخش این بقعه بود اخیرا در فهرست 50 شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است. این فرش هم اکنون درگنجینه ” ویکتوریا آلبرت هال ” شهر لندن در معرض دید عموم قرار دارد و تا سال 1893 میلادی در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی قرار داشت.

موزه حیات وحش اردبیل واقع در خیابان دانشگاه کنار دریاچه شورابیل واق شده است در حال حاضر بیش از 120 گونه از حیوانات پوست آرایی شده (تاکسیدرمی) در موزه تاریخ طبیعی اردبیل نگهداری می ‌شود.
از این 120 گونه 20 گونه پستاندار، 80 گونه پرنده و 12 گونه دو زیست شامل خزندگان، ماهیان و 8 گونه نادر و کمیاب حیوانات وحشی است که مجموعه ای زیبا از طبیعت استان را در مقیاسی کوچک برای علاقه مندان به نمایش گذاشته است به نحوی که می توان جذابیتی متفاوت از تلفیق تاریخ و طبیعت را در این مکان تجربه کرد.
در موزه تاریخ طبیعی اردبیل حیوانات به شکل پانل شامل قسمت‌های جمجمه، شاخ بال و پر پرندگان و نیز حشرات متعدد در روی دیوار قرار گرفته و علاوه بر آنها فسیل و کانی های طبیعی را نیز می توان مشاهده کرد.
دیدنی‌های دیگر موزه وجود دو زیستگاه تالاب و بوستانی است که به شکل خوب و عالی و با ژست‌ مناسب جا نمایی شده است همچنین بخش محیط زیستِ موزه حیات وحش اردبیل در زمینی به مساحت یک هزار و 200 متر مربع شامل 6 بخش آفرینش، دیرین شناسی، زیست بوم دشتی، تالاب و بوستانی و آکواریوم است که در آن انواع مارهای سمی و غیر سمی نگهداری می‌ شود.

مقبره شیخ امین‌الدین جبرائیل پدر شیخ صفی‌الدین، پدرجد پادشاهان صفوی در روستای کلخوران در 3 کیلومتری شمال اردبیل قرار دارد و به همین دلیل روستای کلخوران گاه به نام «کلخوران شیخ» خوانده می ‌شود. مقبره شیخ کلخوران که در اوایل قرن دهم هجری قمری بنا شده است، در وسط محوطه‌ای وسیع مشهور به باغ شیخ، به شکل هشت ضلعی با آجر ساخته شده است.
در آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرائیل برجی شبیه برج مقبره‌ شیخ صفی دیده می‌شود که احتمالاً مربوط به قرن هشتم هجری قمری است اما اصل عمارت در زمان‌های بعد یعنی همزمان با بقعه شیخ صفی در اوایل قرن دهم بنا نهاده شده است.
سبک نقاشی مربوط به دوره صفوی است. سقف رواق دارای گچبری است که با رنگ های طلایی و آبی دارای اسلیم های زیبا و گل های شاه عباسی است که حاکی از آرامش معنویت محیط و مکان بقعه است. دیوارهای جانبی رواق دارای کاشی کاری معرق و در بعضی از قسمت ها از کاشی های اصیل هشت ضلعی استفاده شده است.
درب ورودی بقعه شیخ امین‌الدین جبرائیل از چوب جنگلی ساخته شده است و در حواشی لنگه درب ها، اشعاری بصورت برجسته کار شده است. از باقیمانده اشعاری که به خط نستعلیق روی این در کنده شده، تاریخ ساخت آن 1030 هجری قمری ذکر شده است. بالاى درِ ورودى، تصوير يک شير و يک پلنگ در دو سوى پنجره نقاشى شده و هر يک با يک زنجير به پنجره بسته شده‌اند، و نشان از سبک و سياق منسوب به دوره صفوى و اوايل سده يازدهم هجرى دارند.
هفت قطعه سنگ قبر بسيار زيبا و پرنقش و نگار، اما بدون نام و نشان در جنوب شرقى بقعه شيخ جبرائيل وجود دارد اين سنگ‌ها به موازات و مجاورت هم در حاشيه يک گورستان بزرگ قرار دارند و به نام هفت‌تنان کلخوران معروف‌اند.